Ngành Thép Trung Quốc: Suy Thoái Sâu Sắc và Triển Vọng Ảm Đạm
Ngành công nghiệp thép - vốn được coi là xương sống của nền kinh tế Trung Quốc - đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, và tình hình dường như chưa có dấu hiệu cải thiện trong tương lai gần. Thị trường thép lớn nhất thế giới này đang chứng kiến sự suy giảm kéo dài, gây ra những tác động sâu rộng không chỉ đối với nền kinh tế Trung Quốc mà còn cả thị trường toàn cầu.
1. Nhu cầu suy giảm: Gót chân Achilles của ngành thép
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là sự suy thoái kéo dài trong thị trường bất động sản Trung Quốc. Theo dự báo của Kallanish Commodities, nhu cầu thép từ lĩnh vực xây dựng dự kiến sẽ giảm 10% trong năm nay. Điều này sẽ khiến tỷ trọng tiêu thụ thép trong ngành xây dựng giảm xuống còn khoảng 1/4 tổng nhu cầu - một con số rất thấp so với tiêu chuẩn của hai thập kỷ qua.
Mặc dù các lĩnh vực khác như đồ gia dụng và đóng tàu vẫn đang tăng trưởng, nhưng quy mô của chúng quá nhỏ để bù đắp cho sự sụt giảm trong ngành bất động sản. Kallanish dự báo tổng nhu cầu nội địa sẽ giảm 1% trong năm 2024.
2. Giá cả lao dốc: Hệ quả tất yếu
Sự suy giảm nhu cầu đã kích hoạt một đợt giảm giá mạnh trong những tháng gần đây. Giá thép cây sử dụng trong xây dựng đã xuống mức thấp nhất kể từ năm 2017, trong khi giá thép cuộn cán nóng dùng trong sản xuất ô tô và đồ gia dụng đã chạm mức thấp nhất trong 4 năm qua. Nhiều nhà sản xuất có chi phí cao đang phải chịu lỗ trên mỗi tấn thép sản xuất.
3. Mối đe dọa từ xuất khẩu: Phản ứng dây chuyền toàn cầu
Để đối phó với tình trạng dư thừa sản xuất trong nước, Trung Quốc đã tăng cường xuất khẩu thép. Tuy nhiên, điều này đang gây ra những vấn đề cho ngành công nghiệp thép toàn cầu. ArcelorMittal SA, nhà sản xuất thép lớn nhất bên ngoài Trung Quốc, đã cáo buộc rằng xuất khẩu "hung hãn" từ Trung Quốc đang đẩy giá thép ở Mỹ và châu Âu xuống dưới mức chi phí sản xuất.
Lượng hàng xuất khẩu của Trung Quốc hiện đang ở mức cao nhất kể từ năm 2016, gây ra phản ứng thương mại từ nhiều quốc gia. Ví dụ, sự gia tăng đáng kể trong xuất khẩu sang Mỹ Latinh đã dẫn đến các biện pháp phòng vệ thương mại ở khu vực này. Việt Nam - thị trường nhập khẩu thép lớn nhất của Trung Quốc - cũng đang xem xét các vụ kiện chống bán phá giá.
4. Tác động đến thị trường nguyên liệu
Sự suy giảm trong ngành thép đã ảnh hưởng đáng kể đến giá quặng sắt, tác động trực tiếp đến lợi nhuận của các tập đoàn khai thác mỏ lớn như BHP Group Ltd. và Rio Tinto Group. Giá hợp đồng tương lai quặng sắt tại Singapore đã giảm gần 30% kể từ cuối năm 2023.
Đáng chú ý, tồn kho quặng sắt tại các cảng Trung Quốc đã tăng liên tục trong năm 2024, đạt mức trên 150 triệu tấn. Điều này sẽ tiếp tục gây áp lực lên giá quặng sắt, đặc biệt khi chính phủ Trung Quốc đang thúc đẩy cắt giảm sản xuất tại các nhà máy thép nhằm hạn chế lượng khí thải.
5. Triển vọng và thách thức
Triển vọng của ngành thép Trung Quốc vẫn còn nhiều thách thức. Chính phủ Trung Quốc dường như không có kế hoạch kích thích quy mô lớn cho thị trường bất động sản hay tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng - những yếu tố có thể thúc đẩy nhu cầu thép. Thay vào đó, chính sách hiện tại tập trung vào việc tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng tăng cường chi tiêu tiêu dùng và phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao.
Một số nhà sản xuất gần đây đã cắt giảm sản lượng mạnh mẽ, giúp cân bằng cung cầu. Tuy nhiên, theo Vicky Wei, chuyên gia phân tích chính của Horizon Insights, khó có thể thấy nhu cầu tiêu thụ được hỗ trợ "trừ khi có các biện pháp kích thích mới".
Tình trạng suy thoái trong ngành thép Trung Quốc không chỉ là vấn đề nội bộ mà còn có tác động sâu rộng đến thị trường toàn cầu. Với vai trò là nhà sản xuất và tiêu thụ thép lớn nhất thế giới, sự suy giảm của ngành thép Trung Quốc đang gây ra những làn sóng xáo trộn trên thị trường quốc tế, từ giá nguyên liệu đến cạnh tranh thương mại.
Trong bối cảnh hiện tại, việc tìm ra giải pháp để vực dậy ngành thép Trung Quốc sẽ đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng giữa các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn của nền kinh tế. Điều này sẽ không chỉ ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế của Trung Quốc mà còn cả cấu trúc thương mại toàn cầu trong lĩnh vực thép và nguyên liệu liên quan.
(Nguông tham khảo Bloomberg)
Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, và muốn ủng hộ tôi để duy trì và phát triển blog này, hãy “Gift this article” cho tôi qua kênh thanh toán dưới. Mọi sự đóng góp của bạn đều được tôi trân trọng và biết ơn.