Kinh tế Việt Nam 4 tháng đầu năm 2025: Tăng trưởng vững chắc, nhiều động lực mới
Báo cáo của Cục Thống kê về tình hình kinh tế-xã hội tháng 4 và 4 tháng đầu năm 2025 cho thấy nền kinh tế Việt Nam đang duy trì đà tăng trưởng tích cực với nhiều điểm sáng nổi bật. Sản xuất công nghiệp khởi sắc, thương mại và dịch vụ tiếp tục phục hồi mạnh mẽ, hoạt động xuất nhập khẩu duy trì tăng trưởng khá và thu hút đầu tư nước ngoài đạt kết quả đáng ghi nhận. Bài phân tích dưới đây sẽ đi sâu vào các lĩnh vực chính của nền kinh tế, đánh giá thực trạng và đưa ra nhận định về triển vọng phát triển trong những tháng tiếp theo của năm 2025.
Bốn tháng đầu năm 2025, kinh tế Việt Nam tiếp tục đà phục hồi và phát triển tích cực bất chấp nhiều thách thức từ môi trường kinh tế quốc tế. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 8,4% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức tăng 6,3% của cùng kỳ năm 2024. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 9,9%, phản ánh sức mua trong nước đang được cải thiện mạnh mẽ. Vốn đầu tư thực hiện từ nguồn ngân sách Nhà nước ước đạt 165,6 nghìn tỷ đồng, tăng 17,7% so với cùng kỳ năm trước. Cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 3,79 tỷ USD trong bối cảnh tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 15,7%.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, nền kinh tế vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Tỷ lệ doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh và giải thể vẫn ở mức cao, một số ngành sản xuất còn gặp khó khăn, đặc biệt là ngành khai khoáng với mức giảm 4,5% trong 4 tháng qua. Lạm phát bình quân 4 tháng đầu năm tăng 3,2% so với cùng kỳ năm trước, đòi hỏi sự điều hành linh hoạt, thận trọng của chính sách tiền tệ và tài khóa.
1. Sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản
Lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tiếp tục phát triển ổn định, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế và đảm bảo an ninh lương thực quốc gia.
Về nông nghiệp, tính đến ngày 20/4/2025, cả nước gieo cấy được 2.968,0 nghìn ha lúa đông xuân, tăng 15,7 nghìn ha so với vụ đông xuân năm trước. Đáng chú ý, các địa phương phía Nam gieo cấy 1.916,8 nghìn ha, tăng 23,6 nghìn ha nhờ thời tiết thuận lợi, ít bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn. Đồng thời, các địa phương phía Nam cũng đã gieo cấy được 719,9 nghìn ha lúa hè thu, bằng 105,1% cùng kỳ năm trước, trong đó vùng Đồng bằng sông Cửu Long đạt 715,9 nghìn ha. Tiến độ gieo cấy lúa hè thu nhanh hơn cùng kỳ năm trước do nhiều địa phương thu hoạch sớm vụ lúa đông xuân và tuân thủ lịch thời vụ xuống giống sớm để tránh hạn mặn.
Về chăn nuôi, ngành này phát triển ổn định với số lượng lợn tăng 3,0% so với cùng thời điểm năm trước. Chăn nuôi gia cầm phát triển tốt, một số trang trại nuôi gà thịt kết nối với các doanh nghiệp tiêu thụ, tạo thành chuỗi khép kín từ trang trại đến bàn ăn. Công tác kiểm soát dịch bệnh được thực hiện hiệu quả, đến ngày 27/4/2025, cả nước không còn dịch tai xanh và dịch cúm gia cầm.
Lĩnh vực lâm nghiệp cũng ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Diện tích rừng trồng mới tập trung cả nước trong bốn tháng đầu năm 2025 ước đạt 77,8 nghìn ha, tăng 11,3% so với cùng kỳ năm trước; sản lượng gỗ khai thác đạt 5.951,3 nghìn m³, tăng 12,4%. Tuy nhiên, tình trạng chặt phá rừng trái phép vẫn diễn biến phức tạp với diện tích rừng bị chặt, phá là 393,2 ha, tăng 51,4% so với cùng kỳ năm trước.
Sản lượng thủy sản trong bốn tháng đầu năm 2025 ước đạt 2.787,8 nghìn tấn, tăng 2,8% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, sản lượng tôm thẻ chân trắng tháng 4/2025 ước đạt 69,7 nghìn tấn, tăng 7,2% so với cùng kỳ năm trước nhờ giá tôm duy trì ở mức cao và ổn định. Sản lượng thủy sản khai thác biển ước đạt 341,9 nghìn tấn, tăng 0,7% nhờ thời tiết thuận lợi và giá dầu giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước.
2. Sản xuất công nghiệp
Sản xuất công nghiệp trong tháng 4 và 4 tháng đầu năm 2025 tiếp tục xu hướng tăng trưởng tích cực. Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) tháng 4/2025 ước tính tăng 1,4% so với tháng trước và tăng 8,9% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung bốn tháng đầu năm, IIP ước tính tăng 8,4% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2024 tăng 6,3%).
Ngành chế biến, chế tạo tiếp tục đóng vai trò động lực chính cho tăng trưởng công nghiệp với mức tăng 10,1% so với cùng kỳ năm trước, đóng góp 8,5 điểm phần trăm vào mức tăng chung. Ngành sản xuất và phân phối điện tăng 5,1%, đóng góp 0,5 điểm phần trăm; ngành cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước thải tăng 10,2%, đóng góp 0,1 điểm phần trăm. Riêng ngành khai khoáng giảm 4,5%, làm giảm 0,7 điểm phần trăm trong mức tăng chung.
Nhiều ngành công nghiệp trọng điểm ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng trong bốn tháng đầu năm 2025: Sản xuất xe có động cơ tăng 35,1%; sản xuất da và các sản phẩm có liên quan tăng 16,7%; sản xuất sản phẩm từ cao su và plastic tăng 16,4%; sản xuất trang phục tăng 15,7%. Đây đều là những ngành có giá trị gia tăng cao và định hướng xuất khẩu.
Về lao động, số lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp công nghiệp tại thời điểm 01/4/2025 tăng 0,7% so với tháng trước và tăng 5,1% so với cùng thời điểm năm trước. Điều này phản ánh sự phục hồi và mở rộng sản xuất của khu vực doanh nghiệp công nghiệp, tạo thêm nhiều việc làm cho người lao động.
3. Tình hình đăng ký doanh nghiệp
Hoạt động đăng ký doanh nghiệp trong tháng 4 và 4 tháng đầu năm 2025 cho thấy một bức tranh phức tạp với cả điểm sáng và điểm tối. Trong tháng 4, cả nước có hơn 15,2 nghìn doanh nghiệp thành lập mới với số vốn đăng ký hơn 133,6 nghìn tỷ đồng, giảm 2,5% về số doanh nghiệp nhưng tăng 5,8% về số vốn đăng ký so với tháng 3/2025. So với cùng kỳ năm trước, tăng 7,4% về số doanh nghiệp nhưng giảm 23,5% về số vốn đăng ký.
Tính chung bốn tháng đầu năm 2025, cả nước có hơn 51,6 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng số vốn đăng ký là 490,4 nghìn tỷ đồng, giảm 0,9% về số doanh nghiệp và giảm 6,9% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, vốn đăng ký bình quân một doanh nghiệp thành lập mới trong bốn tháng đầu năm 2025 chỉ đạt 9,5 tỷ đồng, giảm 6,1% so với cùng kỳ năm 2024.
Bên cạnh đó, cả nước có 38,3 nghìn doanh nghiệp quay trở lại hoạt động (tăng 29,0% so với cùng kỳ năm 2024), nâng tổng số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động lên hơn 89,9 nghìn doanh nghiệp, tăng 9,9% so với cùng kỳ năm 2024. Bình quân một tháng có gần 22,5 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động.
Tuy nhiên, tình trạng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường vẫn ở mức đáng lo ngại. Tính chung trong bốn tháng đầu năm, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn là hơn 68,7 nghìn doanh nghiệp, tăng 12,9% so với cùng kỳ năm trước; gần 20,2 nghìn doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, tăng 5,7%; hơn 7,6 nghìn doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, tăng 26,1%. Bình quân một tháng có hơn 24,1 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, phản ánh những khó khăn của môi trường kinh doanh hiện nay.
4. Đầu tư
Hoạt động đầu tư từ nguồn ngân sách Nhà nước và thu hút vốn đầu tư nước ngoài đạt được những kết quả tích cực trong bốn tháng đầu năm 2025.
Vốn đầu tư thực hiện từ nguồn ngân sách Nhà nước tháng 4 ước đạt 48,7 nghìn tỷ đồng, tăng 12,9% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung bốn tháng đầu năm 2025, vốn đầu tư thực hiện từ nguồn ngân sách Nhà nước ước đạt 165,6 nghìn tỷ đồng, bằng 18,6% kế hoạch năm và tăng 17,7% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2024 bằng 18,0% và tăng 4,4%). Đây là kết quả của việc Chính phủ đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Về đầu tư nước ngoài, tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam tính đến ngày 30/04/2025 đạt 13,82 tỷ USD, tăng 39,9% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, vốn đăng ký cấp mới có 1.204 dự án được cấp phép với số vốn đăng ký đạt 5,59 tỷ USD, tăng 14,1% về số dự án nhưng giảm 23,8% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ năm trước. Vốn đăng ký điều chỉnh đạt 6,40 tỷ USD, gấp 3,9 lần so với cùng kỳ năm trước.
Đáng chú ý, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện tại Việt Nam bốn tháng đầu năm 2025 ước đạt 6,74 tỷ USD, tăng 7,3% so với cùng kỳ năm trước. Đây là số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện cao nhất của bốn tháng trong 5 năm qua, phản ánh sự tin tưởng của nhà đầu tư nước ngoài vào môi trường đầu tư và triển vọng phát triển của Việt Nam.
Về cơ cấu ngành, công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục là lĩnh vực thu hút nhiều vốn FDI nhất với 8,37 tỷ USD, chiếm 69,8% tổng vốn đăng ký cấp mới và tăng thêm. Về đối tác đầu tư, Singapore là nhà đầu tư lớn nhất với 1,6 tỷ USD, chiếm 28,6% tổng vốn đăng ký cấp mới; tiếp đến là Trung Quốc 1,52 tỷ USD, chiếm 27,1%.
5. Thu, chi ngân sách Nhà nước
Tình hình thu, chi ngân sách Nhà nước trong bốn tháng đầu năm 2025 đạt được những kết quả tích cực. Tổng thu ngân sách Nhà nước bốn tháng đầu năm 2025 ước đạt 944,1 nghìn tỷ đồng, bằng 48,0% dự toán năm và tăng 26,3% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, thu nội địa ước đạt 827,2 nghìn tỷ đồng, bằng 49,6% dự toán năm và tăng 29,5% so với cùng kỳ năm trước.
Kết quả thu ngân sách đạt khá so với dự toán và tăng so với cùng kỳ năm trước chủ yếu do kinh tế những tháng cuối năm 2024 đạt khá, những tháng đầu năm 2025 tiếp tục duy trì đà tăng trưởng. Việc ban hành kịp thời và triển khai ngay từ đầu năm các chính sách tài khóa, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất đã góp phần hỗ trợ doanh nghiệp nhanh chóng vượt qua khó khăn, phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh, tạo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.
Về chi ngân sách, tổng chi ngân sách Nhà nước bốn tháng đầu năm 2025 ước đạt 595,4 nghìn tỷ đồng, bằng 23,4% dự toán năm và tăng 15,2% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, chi thường xuyên ước đạt 425,0 nghìn tỷ đồng, bằng 27,1% dự toán năm và tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước; chi đầu tư phát triển đạt 128,5 nghìn tỷ đồng, bằng 16,3% và tăng 16,3%; chi trả nợ lãi 40,7 nghìn tỷ đồng, bằng 36,8% và tăng 2,3%.
6. Thương mại, giá cả, vận tải và du lịch
a) Thương mại trong nước và quốc tế
Thương mại trong nước tiếp tục khởi sắc trong bốn tháng đầu năm 2025. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành tháng 4/2025 ước đạt 582,1 nghìn tỷ đồng, tăng 2,9% so với tháng trước và tăng 11,1% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung bốn tháng đầu năm, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước đạt 2.285,5 nghìn tỷ đồng, tăng 9,9% so với cùng kỳ năm trước, nếu loại trừ yếu tố giá tăng 7,7%.
Đáng chú ý, doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống bốn tháng đầu năm 2025 tăng 14,9% và doanh thu du lịch lữ hành tăng 24,5% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh nhu cầu tiêu dùng, du lịch của người dân tăng trong các kỳ nghỉ lễ, Tết cùng với số lượng khách quốc tế đến Việt Nam tăng cao.
Về thương mại quốc tế, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa bốn tháng đầu năm 2025 đạt 276,89 tỷ USD, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 140,34 tỷ USD, tăng 13,0% và kim ngạch nhập khẩu hàng hóa đạt 136,55 tỷ USD, tăng 18,6%. Cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 3,79 tỷ USD, thấp hơn mức xuất siêu 9,06 tỷ USD của cùng kỳ năm trước.
Về thị trường xuất nhập khẩu, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 43,4 tỷ USD, trong khi Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất với kim ngạch đạt 53,2 tỷ USD. Xuất siêu sang Hoa Kỳ đạt 37,7 tỷ USD, tăng 24,9% so với cùng kỳ năm trước; xuất siêu sang EU 13,4 tỷ USD, tăng 16,8%. Ngược lại, nhập siêu từ Trung Quốc 35,1 tỷ USD, tăng 44,2%; nhập siêu từ Hàn Quốc 9,6 tỷ USD, tăng 9,5%.
b) Chỉ số giá tiêu dùng và diễn biến giá cả
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 4/2025 tăng 0,07% so với tháng trước chủ yếu do giá nhà ở thuê, giá thực phẩm và ăn uống ngoài gia đình tăng. CPI tháng Tư tăng 1,37% so với tháng 12/2024 và tăng 3,12% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân bốn tháng đầu năm 2025, CPI tăng 3,2% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát cơ bản tăng 3,05%.
Trong tháng 4, một số nhóm hàng có giá tăng như: nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 0,62%; nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,12%; nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 0,11%. Ngược lại, nhóm giao thông giảm 1,05% do giá xăng giảm 2,83% và giá dầu diezen giảm 3,31%.
Giá vàng trong nước biến động cùng chiều với giá vàng thế giới. Chỉ số giá vàng tháng 4/2025 tăng 10,54% so với tháng trước và tăng 37,14% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân bốn tháng đầu năm 2025, chỉ số giá vàng tăng 32,85%.
Chỉ số giá đô la Mỹ tháng 4/2025 tăng 0,97% so với tháng trước và tăng 3,17% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân bốn tháng đầu năm 2025, chỉ số giá đô la Mỹ tăng 3,52%.
c) Vận tải và du lịch
Hoạt động vận tải tháng 4/2025 tiếp tục sôi động, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân trong nước cũng như khách quốc tế đến Việt Nam. Vận tải hành khách tháng 4/2025 ước đạt 486,4 triệu lượt khách vận chuyển, tăng 5,9% so với tháng trước và tăng 29,5% so với cùng kỳ năm trước. Vận tải hàng hóa ước đạt 241,2 triệu tấn hàng hóa vận chuyển, tăng 2,9% so với tháng trước và tăng 16,4% so với cùng kỳ năm trước.
Tính chung bốn tháng đầu năm 2025, vận tải hành khách ước đạt 1.880,7 triệu lượt khách vận chuyển, tăng 19,2% so với cùng kỳ năm trước và vận tải hàng hóa ước đạt 949,1 triệu tấn vận chuyển, tăng 14,7%. Đáng chú ý, vận tải hành khách đường sắt tăng mạnh 154,0% nhờ bổ sung thêm sản lượng vận tải hành khách bằng đường sắt trên cao tại Hà Nội và Metro tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Về du lịch, trong tháng 4/2025, khách quốc tế đến Việt Nam đạt 1,65 triệu lượt người, tăng 6,3% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung bốn tháng đầu năm 2025, khách quốc tế đến Việt Nam đạt 7,67 triệu lượt người, tăng 23,8% so với cùng kỳ năm trước. Đây là kết quả của chính sách thị thực thuận lợi, các chương trình quảng bá, xúc tiến du lịch được đẩy mạnh cùng với việc tổ chức các ngày lễ lớn của dân tộc, đặc biệt là đại lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Tình hình kinh tế - xã hội Việt Nam trong tháng 4 và bốn tháng đầu năm 2025 đã đạt được nhiều kết quả tích cực với sự khởi sắc ở hầu hết các lĩnh vực từ sản xuất công nghiệp, thương mại, đầu tư đến du lịch và dịch vụ. Những kết quả này là tiền đề quan trọng để nền kinh tế tiếp tục đà tăng trưởng trong những tháng còn lại của năm 2025.
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu tăng trưởng của cả năm, vẫn cần có những giải pháp đồng bộ, linh hoạt để vừa thúc đẩy tăng trưởng, vừa ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó lường, Việt Nam cần tiếp tục nâng cao năng lực nội tại, tận dụng tốt các cơ hội từ hội nhập quốc tế và chủ động ứng phó với các thách thức để duy trì đà tăng trưởng bền vững.
Với nền tảng phát triển đã được xây dựng và kết quả đạt được trong bốn tháng đầu năm, triển vọng kinh tế Việt Nam trong các tháng còn lại của năm 2025 được đánh giá là khả quan, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của cả năm và cả giai đoạn.
Nguồn tham khảo từ GSO